De noodzaak om de werkwijze van zelforganiserende teams te blijven ontwikkelen lijkt verdwenen. Ten onrechte in mijn optiek. Binnen nagenoeg alle ICT-organisaties wordt gewerkt in zelforganiserende teams. De implementatie van het Agile werken wordt daarmee als afgerond beschouwd. De optimale manier van werken is echter aan verandering onderhevig en moet periodiek beoordeeld worden. Denk aan de invloed van de verschillende fases van de levenscyclus van het te ontwikkelen product en de volwassenheid van het ontwikkelteam. Mede onder de impuls van “het nieuwe werken”, het frequent thuiswerken van medewerkers, is de context dermate veranderd dat teams gecoacht moeten worden. Gecoacht worden om langdurig waarde te leveren.
Even terug, de belangrijke principes
De Agile manier van werken is naast de vier waarden en verschillende ceremonies gebaseerd op twaalf principes. Zo zijn ontwikkelteams het meest effectief als ze elkaar en mensen vanuit de business dagelijks ontmoeten om met elkaar te discussiëren en besluiten te nemen. Voortdurende aandacht voor vakmanschap en het gebruik maken van de specifieke kwaliteiten van de developers leidt tot het leveren van hoogwaardige en waardevolle producten. Periodiek onderzoeken de teamleden hoe ze effectiever kunnen werken. Het ontwikkelen op basis van deze principes is in mijn ervaring steeds moeilijker geworden.
De werkwijze van een team wordt als iets statisch beschouwd terwijl het aan verandering onderhevig zou moeten zijn. En dan gaat het niet over het uitvoeren van de stand up, maar meer over het plannen en verdelen van de werkzaamheden, wijze van kennisdeling, automatiseren van werkzaamheden of de inzet van experts in een team. Na verloop van tijd wordt een team meer voorspelbaar en betrouwbaar en nemen de product risico’s af.
Principes moeilijk te volgen
De belangrijkste impact op het kunnen toepassen van de principes is de noodzaak om planmatig te werken. Door afgesproken releases of afhankelijkheden met andere teams worden teams gedwongen zich te focussen op het tijdig opleveren van producten. Daarbij gaan developers zich richten op het eigen expertisegebied, meer zelfstandig werken en technical debt accepteren. Daardoor wordt de kennis en creativiteit in het team beperkt benut, ontstaat er beperkt kennisdeling en worden kwalitatief minder goede producten opgeleverd.
Ten tweede is het hybride werken, ofwel het overwegend thuis werken, geaccepteerd. Al dan niet onder impuls van het besparen van kosten werken developers thuis. Dat gaat ten koste van het principe dat developers vooral fysiek samen moeten werken en op gewenste momenten samen kunnen werken. Momenteel merk ik dat het lastig is om meetings te plannen waar meerdere personen aanwezig moeten zijn. De beschikbaarheid en bereikbaarheid van collega’s is sterk afgenomen. Veelvuldig is de agenda afgeschermd en bezet door “focus tijd”, “wandelen” of “privé afspraak”. Daarnaast is het thuis werken in de praktijk funest voor de persoonlijke ontwikkeling, creativiteit, verbondenheid en het realiseren van teamdoelstellingen. De introductie van “teamdagen” op locatie draagt weinig bij aan het toepassen van de principes van Agile werken omdat die dagen veelvuldig worden bezet door ceremonies als refinement en planning. Dat zijn nu juist de ceremonies die zich goed lenen om online te organiseren.
Tenslotte vermindert de aandacht voor het ontwikkelen van Agile werken in zijn algemeenheid. Ik merk dat onder andere door de verminderde inzet van Scrum Masters, een afname in het aantal gevolgde trainingen en ook de interesse bij de developers zelf. Net als bij het thuis werken heeft het gemak soms de overhand. Waarom een T-profiel ontwikkelen of het werk van de teamleden beoordelen als je ook in eigen tempo thuis ongestoord een functie kan blijven vervolmaken? Toegegeven dat in de praktijk het ideale beeld van Agile werken niet altijd gerealiseerd kan worden, moeten management en teamleden elkaar weer stimuleren om weer naar de principes gaan werken.
Een nieuwe impuls!
Het Agile werken heeft een nieuwe impuls nodig om niet te vervallen in oude gewoontes. Gewoontes die leiden tot een verminderde voorspelbaarheid en betrouwbaarheid, een grotere afhankelijkheid van personen en uiteindelijk tot een afname van de geleverde waarde. Grijp nog eens terug op de principes waarmee het Agile werken is geïntroduceerd en inspireer jouw team(s) door die onder de aandacht te brengen. Investeer in samenwerking, de ontwikkeling van het team, creativiteit en het ontwikkelen van kwalitatief hoogwaardige producten.
