Veel professionals die werkzaam zijn in de softwareontwikkeling werken inmiddels meer dan een jaar thuis. Het ziet er naar uit dat de terugkeer naar de werkplek op kantoor wordt ingezet. De verwachting is dat zij niet voltijd op kantoor gaan werken. De trend van het hybride werken, deels buiten en deels op kantoor, was al voor de lock-downs ingezet, maar lijkt met de ervaring van het thuiswerken niet meer te remmen. Veel organisaties zijn op dit moment echter nog niet klaar voor de ontwikkeling dat medewerkers op elke gewenste locatie werkzaamheden uitvoeren. De technische middelen zijn aanwezig, maar hoe wordt bijvoorbeeld de ontwikkeling van de competenties van medewerkers en teams op afstand geborgd? In mijn optiek moet niet voor alleen voor het gemak, maar ook voor de uitdaging worden gekozen.
De voor- en nadelen van het werken op kantoor of elders zijn het laatste jaar door verschillende onderzoeken in kaart gebracht. Belangrijke voordelen van het werken op kantoor zijn het hebben van persoonlijk contact, de mogelijkheid om samen te werken, het stimuleert creativiteit, het leren van collega’s en het ervaren van onderlinge verbondenheid. Belangrijke voordelen van elders werken zijn het gemak, de flexibiliteit en de betere balans tussen werk en privé. Het werken elders heeft vooral meer voordelen die betrekking hebben op hoe medewerkers de uitvoering van het werk organiseren. De voordelen op werkinhoudelijk gebied worden vooral op kantoor ervaren. Vanuit dat perspectief is het voor bedrijven, teams en (jonge) professionals die zich willen ontwikkelen belangrijk dat een medewerkers in team- en grotere verbanden een aantal dagen in de week op kantoor samenwerken.
Van professionals die in een Agile-organisatie werken wordt verondersteld dat ze de competenties bezitten om in een zelf-organiserend team te functioneren. Het betreft het bezitten van technische kennis op meerdere expertisegebieden, maar ook sociale vaardigheden om samen te werken, kennis te delen en te experimenteren. Daarmee geeft een professional invulling aan het continu verbeteren dat een belangrijk aspect is van Agile werken. Om als individu competenties te ontwikkelen is het noodzakelijk om te kunnen leren van collega’s. Dat kan door training on-the-job of het werken ‘in pairs’. Een ander belangrijk aspect is dat collega’s feedback geven op gedrag, opinie en prestaties. Iedereen heeft positieve reacties en aanwijzingen ter verbetering nodig. Dat geeft vertrouwen en energie om iets te ontwikkelen. Op het moment dat professionals in onvoldoende mate fysiek samenwerken, zet dat onmiskenbaar een rem op de ontwikkeling van competenties.
“Great ideas happen at the intersection of disciplines”.
Naast de ontwikkeling van individuen is ook de ontwikkeling van het team belangrijk. Dat bepaalt in grote mate de waarde van de producten die het oplevert. Elk individu levert een bijdrage aan het functioneren van het team als geheel. Die bijdrage komt minder tot zijn recht als medewerkers niet frequent samenwerken en als team kunnen functioneren. Innovatieve ideeën en creatieve oplossingen komen, veelal spontaan, tot stand als professionals met verschillende competenties met elkaar in contact komen en visies delen. Elkaar stimuleren om naar alternatieven te zoeken en nieuwe concepten te implementeren. Organisaties moeten die interactie stimuleren en medewerkers met elkaar in contact laten komen. Dat kan onder andere door goed na te denken over wie wanneer op kantoor aanwezig is en hoe de fysieke ruimtes worden ingericht.
We mogen weer terug. Althans, terug naar ‘het nieuwe normaal’. Wat dat precies inhoudt, weet ik nog niet. Wel weet ik dat een bepaald gemak weer verloren gaat. Zo gaat de wekker weer een uurtje vroeger en ben ik later thuis door de files. Gemak is lastig om op te geven. Toch weet ik dat het beter is om het wel te doen. Ik krijg er iets moois voor terug. Wat dat is, weet ik nu ook nog niet precies. Maar ik weet zeker dat ik er energie en inspiratie van krijg en dat het mij verder brengt. Bij het invullen van het nieuwe hybride werken, moeten organisaties en haar medewerkers niet de gemakkelijke weg kiezen door te vaak op afstand te werken. Ja, we kunnen nu overal ons werk doen en die flexibiliteit moet wat mij betreft absoluut behouden blijven. Toch is het nodig om samen te botsen, te leren, te vallen, te vieren, te ergeren, te ontdekken en vooral waardevolle dingen te leveren.
Boris Schouten
